Bir taşınmazın tapu sicilinde yer alan şehir sahibinin kanun ile kazandığı hakların sınırlandırıldığı ya da engellendiği anlamına gelir. Tapuda engellenebilecek haklar;
Taşınmazların topu kütüklerinde 4 farklı sütun vardır bunlar sırasıyla;
Alıcı İçin Uyarı
Şerh sütunundaki ilk bilgiler genellikle tapu üzerinde ikişer hakları koruyan geçici süreli korumalardır. Sütunda herhangi bir açıklama bulunan taşınmazın satışı belli şartlar sağlandıktan sonra gerçekleştirilebilir. Taşınmazın satışı için bazı şartların gerçekleşmesi anlamına gelir. Sütununda yapılan açıklamada taşınmazı almak isteyen kişi için bir uyarıdır. Taşınmazın sahibi içinde kısıtlayıcı olarak kullanılır. Aynı zamanda 18 yaşından küçük mirasçıların yaşını doldurana kadar malı vasisinin izni ile dahi satılamayacağına dair şerh konulur. Ya da tapu devir işleminde alıcı satıcıya tapu karşının tamamını ödemediğinde borç bitene kadar şerh koyma hakkı mevcuttur. Şerhli tapu işlemlerini tapu sahibi yürütür, tapunun devrinin olmasından sonra eski sahibi tarafından yeniden şerh konulamaz.
5 Yıl Süre İle Konur
Tapu devir esnasında yapılabilen şerh işlemlerinde geçici olmayan şerh ise açıklamada belirtilenlerin gerçekleşmiş ya da yerine getirilmiş olması ile gerçekleşir ancak tapu sicilinde bulunan geçici şerh belli bir süre esas alınarak konulabilir. Tapuda bulunan en kestirme haliyle tapu sahibinin mal üzerinde hakkının kısıtlanması demektir. Mal sahibinin tapuda tüm hakkı ile birlikte işlem yapabilmesi için kaldırılması gerekir. Kaldırılması için iki yöntem vardır, ilki 5 yıl boyunca tapuda işlem kısıtlaması sağlasa da 5 yılsonunda şerh hükmü kalkar ve tapu işlemi açık hale gelir. Şayet şerhi koyan tarafların her biri kaldırılması için onay verirse de kaldırılabilir, 5 yıllık süreyi beklemek istemeyenler kaldırılması için gerekli başvuru yapıp talepte bulunabilir. Başvuruda sebebin ortadan kalktığını kanıtlanması kaldırma ücretinin ödenmesi gereklidir.
Satış İçin Şerh Kaldırılmalı
Şerhli tapu satılır mı? sorusunun cevabı tamamı ile konulan şerhe bağlıdır. Borç ya da ipotekten dolayı olması durumunda borcun ödendiğinde ya da devredilmesi ile birlikte tapu satışı yapılır. Aile şerhi olduğunda veya satılamaz açıklaması bulunduğunda devri ya da satışı kesinlikle gerçekleştirilemez. Bir ebeveyn hayattayken taşınmazlarını çocuklarına devredebilir ancak bu durumda şayet vefat edene kadar kullanım hakkı kişide kalırsa bu taşınmazın satışı da mümkün değildir. Şerhli tapu satma işleminin gerçekleşebilmesi için öncelikle tapuda şerhin kaldırılması gerekir. Şerhin nedene bakarak kaldırılması adına mahkemeye başvuruda bulunulur. Ancak bunları inceledikten sonra mahkeme sürecine başlamak önemlidir. Birtep emlak danışmanları tapuda şerh konusunda gerekli desteği sağlamakta ve tapu üzerinde şerh olup olmadığı konusunda bilgilendirme yapmaktadır.