Haziran başı itibariyle kamu bankaları öncülüğünde başlayan düşük faizli konut kredisi kampanyaları sektörde bir rüzgar oluşturdu. Yeni konutlarda 0.64, ikinci elde 0.74’e kadar düşen ve 12 ay geri ödemesiz dönem avantajı sunan bu kampanyanın başlamasıyla birlikte, birbiri ardına satış rekorları da gelmeye başladı. Bu süreçte Haziran ayında 190.012, Temmuz ayında ise 229.357 adet olmak üzere iki ayda toplam 419.369 adet konut satılmış oldu. Geçen yılın toplamındaki 1.348.729 adet konut satışını göz önüne aldığımızda sadece bu iki ayda geçen yılın %30’u kadar satış gerçekleştirildiğini görebiliyoruz.
TÜİK tarafından açıklanan ağustos ayı konut satışlarına bakıldığında, rüzgarın halen devam ettiğini söylemek yanlış olmaz. Zira bu yıl ağustos ayı konut satışları geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %54,2 artmış ve ay içinde toplam 170.408 adet konut satılmış.
Geçen yılın ağustos ayında satılan 110.538 adet konutun yanında bu yılın aynı ayında 170.408 adet konutun satılması kümülatif olarak artış oranlarını da yukarı yönde etkiliyor. Geçen yılın ilk sekiz ayında 718.570 adet konut satılmışken, bu yılın aynı döneminde 1.024.534 adet konut satılmış oldu. Böylece ilk sekiz ayda 1 milyon eşiği de aşılmış oldu.
Konut kredi faiz oranları ile satışların rakamsal büyüklüğü arasındaki korelasyonu yakalayabilmek için özellikle takip ettiğimiz ipotekli satışların bu ayki performansı kampanyaların sona ermesiyle birlikte gerilemiş görülüyor.
Bu yılın ağustos ayında ipotekli satışlar, 2019 yılının ağustosuna göre %122,6 artmış ve 76.019 adet satışa ipotek şerhi düşülmüş. Kümülatif olarak geçen yılın ilk sekiz ayında ancak 130.097 adet ipotekli satış gerçekleşirken bu yılın aynı döneminde neredeyse 4 misli bir artışla 473.114 adet satış ipotekli olarak kayıtlara geçmiş oldu. Geçen yıla göre oldukça yüksek oranlarda seyreden ipotekli satış grafiğinin geçen aya göre %41,8 oranında düşüş göstermesini biten faiz kampanyasının etkisi olarak yorumlayabiliriz.
İpotek teminatı dışında, nakit olarak satıldığı öngörülen diğer satış rakamında geçen yılın aynı ayına göre %23,6 oranında artış gerçekleşmiş görülüyor. Artışın ikinci el satışlardaki yoğunluktan kaynaklandığı da grafikten kolayca görülebiliyor. Diğer satışların kümülatif olarak geçen yılın aynı dönemine göre düşüş göstermesi de bu yılın Nisan-Mayıs aylarında pandeminin oluşturduğu satış kaybıyla açıklanabilir.
Birinci el satış olarak inşaat sektörüne yeni kaynak şeklinde yorumlanan ilk satışlara ait ağustos rakamı, geçen yılın ağustosuna göre %28,3 oranında artarak, 52.123 adet olarak kaydedilmiş oldu. Toplam satışların %30’unu oluşturan ilk satışların bu yıla ait kümülatif performansı, geçen yılın aynı dönemine göre %11,2 artarak 317.832 olarak gerçekleşmiş oldu. Bu artışta da yine bu yılki ipotekli satışların rolü ağırlıkta oldu.
İkinci el konut piyasasına doping olduğu düşünülen faiz indiriminin ağustos satışlarına yansıması da çok net görülüyor. Geçen yılın aynı ayına göre %69,2 oranında artarak 118.285 olarak gerçekleşen ikinci el konut satışlarının Ocak-Ağustos dönemindeki kümülatif toplamının da geçen yılın aynı dönemindeki kümülatif toplama oranla %63,2 artmış olduğu görülüyor.
Yabancıya yapılan konut satışlarında geçen yılın aynı ayına göre %8’lik bir sıçrama dikkat çekiyor. Nisan-Mayıs aylarında pandemi etkisiyle adeta kilitlenen yabancıya satışlar bu süreçte ciddi kan kaybederek yılın ilk sekiz ayındaki kümülatifte %24,7 düşüş yaşamış oldu.
Ağustos ayında yabancıya satılan 3.893 adet satışın 640 adedi geçtiğimiz aylarda olduğu gibi yine İran vatandaşlarına yapıldı. İranı 592 adet satışla Irak, 366 adetle Rusya vatandaşları takip etmiş oldu.